Stanisław Kamocki
Stanisław Józef Juliusz Kamocki ps. Stefan Kozłowski – ur. 18 listopada 1875 w Warszawie, zm. 10 lipca 1944 w Zakopanem –
malarz, grafik, pedagog, czołowy reprezentant nurtu malarstwa pejzażowego w okresie Młodej Polski oraz w latach 20. i 30.
Uznawany jest – obok S. Filipkiewicza, S. Czajkowskiego i L. Misky’ego – za jednego z najwybitniejszych kontynuatorów symbolistycznej formuły malarstwa pejzażowego stworzonej przez Jana Stanisławskiego. Mieszkał w Krakowie i Zakopanem, gdzie posiadał własną pracownię. Uchodził za jednego z najzdolniejszych uczniów Stanisławskiego, za jednego z najwierniejszych kontynuatorów malarstwa pejzażowego.
Studia artystyczne odbył w latach 1891-1900 w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Studiował pod kierunkiem F. Cynka, I. Jabłońskiego, J. Unierzyskiego, L. Wyczółkowskiego, J. Malczewskiego i J. Stanisławskiego. Naukę uzupełnił w Paryżu w okresie 1901-1902. W 1904/1905 i 1911 odbył podróże artystyczne do Włoch, gdzie powrócił jeszcze w 1924. Zwiedził też galerie muzealne w Niemczech i Szwajcarii. W 1908 podjął pracę pedagogiczną w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych dla Kobiet M. Niedzielskiej. W okresie 1915-1918 służył w szeregach I Brygady Legionów Polskich. Od roku 1919 kierował katedrą pejzażu w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie w 1937 roku został mianowany profesorem zwyczajnym. Sztuki pejzażowej nauczał ponadto w Zakopanem, gdzie na Harendzie prowadził kursy malarstwa. W czasie II wojny światowej – po zamknięciu przez hitlerowców w 1940 r. krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych – wykładał w Städtische Handwerker – und Kunstgewerbeschule. W 1942 objął stanowisko profesora w Państwowej Szkole Góralskiej Sztuki Ludowej w Zakopanem. Od 1906 był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, wstąpił też do stowarzyszeń Polska Sztuka Stosowana, Sztuka Podhalańska i Sztuka Rodzima. W latach 1911-1918 należał do Vereinigung Bildender Künstler Österreichs-Wiener Secession.
Regularnie uczestniczył w krajowych i zagranicznych wystawach „Sztuki”, m.in. w Wiedniu (1908), Wenecji (1910) i Berlinie (1913). Swoje prace prezentował na zbiorowych ekspozycjach polskiej sztuki w Brukseli (1938), Pittsburgu (1935) i Nowym Jorku (1939). Indywidualne wystawy malarstwa artysty odbyły się w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych (1917) i krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych (1920, 1935).
Twórczość
Początkowo tworzył wielkoformatowe obrazy na płótnie, w latach dwudziestych XX wieku niemal wyłącznie na tekturze. Malował w plenerze, utrwalał widoki Wołynia, Podola, okolic Krakowa i Tatr, niekiedy przedstawiał dekoracyjne martwe natury. W swych obrazach utrwalał widoki Wołynia, Podola, Spisza, Orawy, okolic Krakowa i Zakopanego. Pozostając we wczesnej fazie twórczości pod przemożnym wpływem sztuki Stanisławskiego, malował gęstą pastą olejną o równomiernym natężeniu barw. Kolorystyka pejzaży z tego okresu, ograniczona do rozległej, ale stłumionej gamy zieleni, błękitów, fioletów i zmąconych bieli. Od 1907 roku zaczął monumentalizować motywy krajobrazowe. Wówczas wyzwolił się spod wpływu Stanisławskiego tworząc własny, niepowtarzalny styl malarstwa krajobrazowego. Słynne są jego szkicowane ołówkiem autoportrety, które zostały zreprodukowane w katalogu wystawy podróżnej z cyklu: „Spotkania ze sztuką”, Łaziska Dolne 2009, A. Konopacki, St. Krzysztofowicz-Kozakowska, Stanisław Kamocki 1875-1944. Jeden z nich o numerze pozycji katalogowej 25 jest wystawiany w naszej Galerii Sympatyków Sztuki (link). Malował także martwe natury. W późnych latach 1920-tych artysta odchodzi od modernistycznej maniery, malując swobodnie na tekturowych podłożach, dekoracyjnie spłaszczając przestrzeń w obrazie i uzyskując charakterystyczną matowość powierzchni. Zajmował się również grafiką artystyczną i użytkową, projektował plakaty i meble.
Został pochowany na starym cmentarzu w Zakopanem.